Παρασκευή 1 Μαΐου 2009

ΠΡΩΤΟΜΑΓΙA- η αναγέννηση και ο θάνατος.



Mήνας Μάιος


Πρωτομαγιά, Ανθεστήρια ή «αρχαιότερα Διονύσια».


Η μέρα συμβολίζει την τελική νίκη της άνοιξης πάνω στο χειμώνα και γι' αυτό επιλέχτηκε ως εργατική γιορτή και μέρα μνήμης των κοινωνικών αγώνων.

Στα Ανθεστήρια αναταινόταν ο «σκοτωμένος» Ευάνθης -επίθετο του Διονύσου-

που απ' το χυμένο αίμα του φύτρωσε η άμπελος.

Ο Μάιος είναι ο 5ος μήνας του χρόνου, που αντιστοιχεί με τον αρχαίο μήνα Θαργηλιώνα, και τον εόρταζαν με τα περίφημα Ανθεοφόρια, και αφιερωμένος στη θεά της γεωργίας Δήμητρας και της κόρης της Περσεφόνης, που τον μήνα αυτόν βγαίνει από τον Άδη κι έρχεται στη γη. Μα και στην αρχαία Ρώμη, γίνονταν γιορτές που τις έλεγαν "ροσύλλια". Την γιορτή αυτή την κράτησαν και οι Βυζαντινοί αυτοκράτορες.


Όταν οι Ρωμαίοι κατάκτησαν την Ελλάδα, η γιορτή της Πρωτομαγιάς, δεν έπαψε να υπάρχει αλλά πλουτίστηκε γιατί πίστευαν και οι δύο λαοί, ότι τα λουλούδια αντιπροσωπεύουν την ομορφιά των θεών και φέρνουν δύναμη, δόξα , ευτυχία και υγεία.


Ονομασία Μάη


Ο Μάιος ονομάστηκε έτσι από τη ρωμαϊκή θεότητα Maja (Μάγια).

Το όνομα Μάγια προήλθε από την ελληνική λέξη Μαία (που σημαίνει τροφός και μητέρα) τη μητέρα του Ερμή, που ήταν προσωποποίηση της γόνιμης Μάνας-Γης.

Επειδή συνηχεί με τη μαγεία, θεωρείται μήνας ευνοϊκός γι' αυτήν.

Η πρώτη μέρα του Μάη, στην Ελλάδα και στην Ευρώπη, συνδέεται με τη νίκη της Άνοιξης κατά του Χειμώνα και την ήττα του θανάτου από τη ζωή. Η φυσιογνωμία του Μαίου στη λαϊκή αντίληψη είναι δίσημη: συνυπάρχει σ' αυτήν το καλό και το κακό, η αναγέννηση και ο θάνατος.

Αργότερα, η αρχική αυτή έννοια χάθηκε και τα έθιμα επιβίωσαν απλώς ως λαϊκές γιορτές, από τις ελάχιστες χωρίς θρησκευτικό περιεχόμενο που έχουν διατηρηθεί ως τις μέρες μας με εκδηλώσεις που απαντώνται στον λαϊκό πολιτισμό πολλών ευρωπαϊκών λαών.


Λαϊκές ονομασίες


Ο Μάιος, πέμπτος μήνας του χρόνου, είναι ο μήνας ο Καλομηνάς, ο Λούλουδος, ο Τριανταφυλλιάς. Τα λουλούδια ανθίζουν, στα δέντρα κρέμονται νόστιμοι καρποί κι όλη η φύση οργιάζει στα καταπράσινα λιβάδια.


Έθιμα το μήνα Μάιο


Μαγιάτικο στεφάνι ή μαγιοστέφανο

«Πιάνω το Μάη» - Έθιμο Πρωτομαγιάς


Ο εορτασμός της Πρωτομαγιάς έχει να κάνει με την ανθρώπινη χαρά για την άνοιξη, τη βλάστηση. Απότοκο των δοξασιών αυτών είναι το μαγιάτικο στεφάνι στην πόρτα των σπιτιών από διάφορα άνθη και καρπούς.


Την πρώτη μέρα του Μάη, αναζητούμε στη Φύση την ομορφιά και τη δροσιά της Άνοιξης. Κόβουμε λουλούδια από τους αγρούς για να πλέξουμε πολύχρωμα στεφάνια που θα κρεμάσουμε στη συνέχεια στις πόρτες των σπιτιών.

Το έθιμο της Πρωτομαγιάς να στολίζουμε τις πόρτες των σπιτιών με στεφάνια λουλουδιών έρχεται από τα πολύ παλιά χρόνια και τότε συμβόλιζε την υποδοχή της δύναμης της φύσης στο σπιτικό.


Στα μέρη της Μικράς Ασίας σε κάθε στεφάνι έβαζαν, εκτός από λουλούδια, ένα σκόρδο για τη βασκανία, ένα αγκάθι για τον εχθρό κι ένα στάχυ για την καλή σοδειά.

Το μαγιάτικο στεφάνι στόλιζε τις πόρτες των σπιτιών ως του Αϊ - Γιαννιού του Θεριστή και τότε το καίγανε στις φωτιές του αγίου.

Το μαγιοστέφανο, φτιάχνεται από εφτά ειδών λουλούδια και έχει δύναμη μαγική-αποτροπιαστική. Σε κάθε στεφάνι βάζουν σκόρδο για τη βασκανία, αγκάθι για τον εχθρό, στάχυ για να φέρει ευφορία.


Για να πιάσουν οι ευχές που έκαναν οι νοικοκυρές παλιότερα, το μαγιάτικο στεφάνι έπρεπε να γίνεται από συγκεκριμένα λουλούδια:


Ανθισμένο σπίτι: Tραντάφυλλα, γαρούφαλα, βιόλες, πασκαλιές (λιλά), γεράνια.

Ευτυχία του σπιτιού: Kλωνάρια ανθισμένα από αγιόκλημα και από ελιά.

Γεμάτο σπίτι: Στάχια και λουλούδια του κάμπου, όπως μαργαρίτες, παπαρούνες.

Για τη γλωσσοφαγιά: Μια κουκκιά (φυτό) με τις ρίζες και τους καρπούς της .

Για την αγάπη των κοριτσιών του σπιτιού: Eνα κλωνάρι λιγαριά.

Για το μάτι: Eνα κεφάλι σκόρδο, κρεμασμένο στη μέση στο στεφάνι για να φαίνεται.


Στα Δωδεκάνησα , μαζεύουν ένα λουλούδι που το λένε "ανοιχτομάτη" και

πιστεύουν πως όποιος το έχει είναι πάντα γερός και τυχερός.

Μια δοξασία σχετική με το Μάη αναφέρεται στο πρωινό νερό και

την πρωινή του δροσιά που έχει εξαγνιστική και ανανεωτική δύναμη.


Το αμίλητο νερό την Πρωτομαγιά


Σε νησιά του Αιγαίου την Πρωτομαγιά, τα κορίτσια σηκώνονταν την αυγή και έπαιρναν μαζί τους τα λουλούδια, που είχαν μαζέψει από την παραμονή και πήγαιναν στα πηγάδια να φέρουν το «αμίλητο νερό» (αμίλητο γιατί το κουβαλούσαν χωρίς να μιλούν).

Όταν το έφερναν στο σπίτι, πλένονταν όλοι με αυτό.


ΜΑΪΟΣ ΚΑΙ ΓΑΜΟΣ


Ο Μάιος θεωρείται από το λαό μας ακατάλληλος μήνας για την τέλεση γάμων. Έθιμο που ξεκινάει από τους ρωμαϊκούς χρόνους που αυτό το μήνα γιόρταζαν τα «Λεμούρια» μια γιορτή προς τιμή των νεκρών.


H Πρωτομαγια στην κάρπαθο σημαινει και την επισημη εναρξη της τουριστικης καλοκαιρινης περιοδου….


ΚΑΛΟ ΜΗΝΑ ΚΑΙ ΚΑΛΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ ΣΕ ΟΛΟΥΣ..

10 σχόλια:

  1. Πολύ ωραία η ανάρτησή σου.
    ΚΑΛΟ ΜΗΝΑ ΦΩΤΕΙΝΗ..........

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Φωτεινή καλό μήνα κι ιδιαίτερες ευχές για τη μέρα...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ωραίο κείμενο Φωτεινή. Καλό σου μήνα!
    Σε χαιρετώ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Καλη σου Άνοιξη Φωτεινουλα, καλη πρωτομαγια και οτι αλλο επιθυμεις.
    Επίσης καλη πρωτομαγια και σε ολους τους αναγνωστες σου...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Καλό Μήνα Φωτεινή μου!!!

    Να είσαι καλά ***

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. kαλό μήνα νά έχεις...πολύ ωραία ενημερωτική ανάρτηση...τα περισότερα δεν τάξερα...ευχαριστώ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Φωτεινούλα μου πολύ ενημερωτική η ανάρτησή σου,μπράβο.Ακόμη θέλω να σου πω ότι η αλλαγή στο background σου είναι πολύ καλύτερη.Στο προηγούμενο είχα πρόβλημα,μήπως είχες ιό?πάντως εμένα κολλούσε το pc μου.ΚΑΛΟ ΜΗΝΑ!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Καλό μήνα και σε σένα Φωτεινή!

    ΑπάντησηΔιαγραφή