ΑΠΟΚΡΙΕΣ ΣΤΗΝ ΚΑΡΠΑΘΟ - ΟΘΟΣ ΚΑΡΠΑΘΟΥ

Από το πρωί της Καθαράς Δευτέρας στελιάζεται ένα γλέντι στο καφενείο. Τρώνε, πίνουν και μνημονεύουν τους νεκρούς τους. Βγάζουν τα όργανα, και αρχίζουν τις μαντινάδες. Οι μαντινάδες αναφέρονται σε όσους έχουν πεθάνει πρόσφατα ή και παλιότερα και η απουσία τους παραμένει αισθητή, και λέγονται και μερικές γενικότερου γνωμικού χαρακτήρα για το εφήμερο της ζωής. Όπως λένε αυτές τις μέρες σε άλλα μέρη, τούτη η γης που την πατούμε, όλοι μέσα θε να μπούμε. Η συγκίνηση ανεβαίνει, μέχρι που ξεχειλίζει.

Όταν όλοι έχουν χορτάσει δάκρυ και τραγούδι, μετά την κάθαρση, το κλίμα αλαφρώνει. Αρχίζουν τα εύθυμα τραγούδια. Εν τω μεταξύ κάνουν την εμφάνισή τους και οι πρώτες καμουζέλλες, δηλαδή μασκαράδες.Όταν η εύθυμη ατμόσφαιρα έχει γενικευθεί, ένας ένας οι γλεντιστάδες την κοπανάνε για λίγο, μασκαρεύονται και ξανακατεβαίνουν.
Ο κόσμος μεταφέρετε στο Μέγαρο (κοινοτικός χώρος για συνεστιάσεις και χορούς).
Στο Μέγαρο αρχίζει κάποια στιγμή το Δικαστήριο ανηθίκων πράξεων. Οι άντρες που είναι ντυμένοι γυναίκες προσάγουν ενώπιον του Καδή άντρες που είναι ντυμένοι άντρες ή δεν είναι ντυμένοι τίποτε, με διάφορες κατηγορίες του τύπου "με αύτωσε αλλά δε με ικανοποίησε". Ανάλογα με το ταλέντο του Καδή και την ετοιμολογία κατηγόρων και κατηγορουμένων διαμείβονται πολύ σπιρτόζικοι διάλογοι. Τελικά κανείς δεν αθωώνεται. Η καταδίκη είναι πρόστιμο, που καταβάλλεται στ' αλήθεια.
Παράλληλα τα όργανα παίζουν σε άλλο σημείο του Μεγάρου. Ήδη από το μεσημέρι έχουν αρχίσει να συρρέουν άνθρωποι από όλα τα χωριά, οι περισσότεροι μασκαράδες. Έτσι μέσα στο Μέγαρο επικρατεί ένας πολύχρωμος πανικός με σερπαντίνες, μουτσούνες, τριχωτές γάμπες με δικτυωτά καλσόν, πολλά κεράσματα, μουσική και φασαρία. Κάποια στιγμή στήνεται ο χορός του Πιπεριού, ως εξής:

Σε μια περίοπτη εξέδρα ανεβαίνουν όσοι θέλουν να χορέψουν. Μόνο άντρες, μόνο μασκαρεμένοι και όχι πάρα πολλοί, για να φαίνονται. Ο κάβος (κορυφαίος του χορού) έχει μια λούρα και επιβλέπει αν όλα γίνονται όπως πρέπει. Ξεκινάει ο Κάτω χορός, με τραγούδια και μαντινάδες βωμολοχικού και σεξουαλικού περιεχομένου. Μετά από τρία τέσσερα λεπτά χορού, έρχεται ο στίχος: Πώς το τρίβουν το πιπέρι του διαόλου οι καλογέροι; Με τη μύτη τους (π.χ.) το τρίβουν και το διπλοκοπανίζουν. Λύνεται ο χορός, τρίβουν το πιπέρι με τη μύτη τους, ο κορυφαίος βαράει με τη λούρα όποιον δεν το κάνει καλά.
Στο Όθος το πιπέρι δεν το τρίβουν στη γη, όπως σε άλλα μέρη και όπως είναι το "κανονικό", αλλά ο ένας με τον άλλον. Αυτό μερικές φορές δημιουργεί κάποια συμπλέγματα ξεκαρδιστικά.
Ξαναδένεται ο χορός, και συνεχίζουν με τα γαμοτράγουδα και με τα βήματα του Κάτω. Μετά από λίγη ώρα επανέρχεται το πιπέρι. Το τρίβουν με άλλο μέρος του σώματος, τρώνε και μερικές, και συνεχίζεται η ίδια ιστορία. Ξέρετε βέβαια με τι το τρίβουν την τελευταία φορά.

Όταν τελειώσει ο χορός του πιπεριού γίνεται ένας κανονικός χορός, με συμμετοχή ντυμένων και άντυτων, με κανονικά τραγούδια. Αυτό τραβάει μέχρι όποια ώρα τη νύχτα υπάρχουν ακόμη κέφια.

Την άλλη μέρα ο κόσμος πάει στις δουλειές του. Το παρδαλό πανηγύρι έχει σχολάσει, και αρχίζει η Σαρακοστή.

Το πρώτο Σάββατο ή Κυριακή της Σαρακοστής γίνεται άλλο ένα γλέντι στο Μέγαρο, οι λεγόμενες Γίλλες. Είναι αφιερωμένο στα καινούργια ζευγάρια της χρονιάς και στα νεογέννητα παιδιά της χρονιάς. Όποιο ζευγάρι παντρεύτηκε ή έκανε παιδί κερνάει μία γίλλα (ένα ειδικό ψωμί, καρυκευμένο με διάφορα συμβολικά συστατικά). Το γλέντι αυτό γίνεται με τα λεφτά που έχει εισπράξει το Δικαστήριο από τα πρόστιμα.

Τι είναι λοιπόν το ιδιαίτερο με όλη αυτή την ιστορία;
Το Πιπέρι είναι ένα έθιμο με πανάρχαιες καταβολές και μαγικο-ψυχολογικές προεκτάσεις, εντούτοις είναι σήμερα προσιτό στον καθένα. Όλος ο κύκλος των εκδηλώσεων αποτελεί ύμνο και γιορτή για τη ζωή που γεννιέται μέσα από το θάνατο: πρώτα το πένθιμο γλέντι της Καθαράς Δευτέρας πρωί (θάνατος), μετά οι γονιμικές τελετές με τα γαμοτράγουδα, το χορό του πιπεριού, τα φαλλικά σύμβολα όπως η λούρα του κάβου του χορού,το δικαστήριο κλπ. (έρωτας), και στο τέλος οι Γίλλες (γέννηση). Όμως, αν κάποιος δεν τα γνωρίζει όλα αυτά και δεν τον ενδιαφέρουν, έχει πάντα τη δυνατότητα να βάλει μια περούκα και να πάει απλώς για να καρναβαλίσει, να κάνει χαβαλέ.
Το Πιπέρι είναι για όλους, από τα πολύ μικρά παιδιά μέχρι τους γέρους και τις γριές, ντόπιους και ξένους, για να μπουν μέσα σ' αυτό και όχι για να το παρακολουθούν. Είναι ένα σύγχρονο έθιμο, απολύτως ζωντανό και λειτουργικό, αλλά με ρίζες στα βάθη του χρόνου και στα έγκατα της ανθρώπινης ψυχής.
Ο λέγόμενος Γύρος, όπου μια ομάδα καμουζέλλες και οργανοπαίχτες κάνει το γύρο των χωριών και στήνει ένα χορό σε κάθε πλατεία για να καλέσει τους χωριανούς στο Πιπέρι, είναι ένα καινούργιο έθιμο των τελευταίων δέκα ή δεκαπέντε χρόνων.

Πάρτε και ένα βωμολοχικό τραγούδι της ημέρας....


ΤΡΕΙΣ ΚΑΛΕΣ ΓΕΙΤΟΝΙΣΣΕΣ

Τρεις καλές γειτόνισσες,
Καστελοριζιώτισσες,
ψωλοκόκκαλο βαστούσι,
στην ταβέρνα παν να πιούσι.
Βάλε κάπελλα κρασί,
φέρε μας και τη μισή.
Κι αουπόξω απ' την ταβέρνα
νιος πραματευτής επέρνα,
και φωνάζουν του κι οι τρεις:
-Βρε καλέ πραμετευτή,
τι πραματευτιά πουλάς,
και γυρνάς και διαλαλάς;
-Να το πω, να μην το πω;
Ντρέπομαι να σας το πω.
Να το πω, να μην το πω;
Δυο σακκιά ψωλές βαστώ,
κι όποια θέλει ν' αγοράσει
'πού τον πάγκο να περάσει.
'Κούσαν το οι λεύτερες,
πήραν από τέσσερες.
'Κούσαν το κι οι παντρεμένες,
πήραν δυο οι καημένες.
Και μια χήρα η καημένη,
ήτο παραπονεμένη.
Ξετινάσσει τα τσου'άλια,
πέφτει μια με δυο κεφάλια!
-Τουτη'ά 'ν' καλή για μένα,
που 'ν' τα μέσα μου καμένα.
Να τη βάλω στο λαήνι
να τραφεί να μι'αλύνει. (=μεγαλώσει)
Να τη βάλω στα μεριά μου
για να γιατρευτεί η καρδιά μου.

ΚΑΙ ΔΥΟ ΜΑΝΤΙΝΑΔΕΣ:

-Να σ' αρωτήξω να μου πεις, στο λόγο της τιμής σου,
ωσάν τη μύτη σου μακριά αν είναι κι η ψωλή σου.

-Δεν είναι και πολύ μακρά, κανονική στο μπόι.
Μια χωριανή σου ρώτηξε απού τη συχνοτρώει.